Biologia

Pijawki

Większość przedstawicieli gromady pijawek zamieszkuje wody słodkie, nieliczne gatunki żyją w morzu i w wilgotnych środowiskach lądowych, np. w lasach deszczowych. Około 75% wszystkich znanych gatunków to pasożyty ssące krew. Pozostałe są drapieżnikami odżywiającymi się drobnymi bezkręgowcami, np. dżdżownicami i ślimakami. Pijawki, w odróżnieniu od innych pierścienic, nie mają parapodiów ani szczecin. Z przodu i tyłu ciała pijawek znajdują się umięśnione przyssawki. Po przyczepieniu do ciała kręgowca pijawka nacina jego skórę i wysysa porcję krwi, która jest magazynowana w uchyłkach jelita środkowego. Ślinianki wydzielają polipeptyd zwany hirudynq, który zapobiega krzepnięciu krwi. W ciągu 30 minut pijawka może pobrać 10 razy więcej krwi niż sama waży. Niektóre pijawki odżywiają się tylko dwa razy w roku, gdyż zmagazynowana krew wystarcza im na kilka miesięcy. Już w czasach starożytnych pijawki stosowane były do odciągania krwi z miejsc opuchniętych w wyniku ukąszenia lub użądlenia. W XIX wieku pijawki powszechnie używano do spuszczania „złej krwi”, uważanej za przyczynę wielu chorób. Obecnie wykorzystuje się pijawki do usuwania nadmiaru płynu i krwi zgromadzonych w tkankach w wyniku obrażeń, chorób i zabiegów chirurgicznych. Pijawka przyczepia się za pomocą przyssawki w chorym miejscu, nacina skórę i wydziela do tkanki hirudynę. Substancja ta zapobiega powstawaniu zakrzepów i powoduje rozpuszczanie już istniejących.