Biologia

Małże

Do gromady małżów należą m.in. ostrygi, omułki, szczeżuje, przegrzebki. Miękkie ciało tych zwierząt jest zwykle bocznie spłaszczone i całkowicie zamknięte wewnątrz dwuklapowej muszli. Po stronie grzbietowej obydwie części muszli są połączone elastycznym więzadłem. Od wewnątrz do obu połówek muszli przyczepione są duże, silne mięśnie zwane zwieraczami. Napięcie więzadia powoduje otwieranie muszli, natomiast za jej zamykanie odpowiedzialne są zwieracze. Po otwarciu muszli wysuwa się noga, która służy do poruszania się oraz rycia w osadzie. Wewnętrzna warstwa muszli, tzw. warstwa perłowa, zbudowana jest z węglanu wapnia, wydzielanego przez komórki nabłonka płaszcza. Materiał ten służy do wyrobu biżuterii i guzików. Gdy jakieś obce ciała znajdzie się między płaszczem a muszlą, komórki nabłonkowe płaszcza zaczynają wydzielać węglan wapnia, który obrasta niepożądany materiał koncentrycznymi warstwami. W ten sposób u wielu gatunków małży powstają kuliste perły. Niektóre małże, np. ostrygi, przyrastają na stałe do podłoża. Inne w poszukiwaniu schronienia powoli drążą skały lub drewno; jednym z nich jest świdrak okrętowy, który niszczy urządzenia portowe. Nieliczne małże, np. przegrzebki, potrafią szybko pływać: dzięki skurczom silnych mięśni zwieraczy obie części muszli wykonują ruchy przypominające trzepotanie. Mięśnie zwieracze przegrzebków są cenionym przysmakiem.