Biologia

Skąposzczety

Do gromady skąposzczetów należy ok. 3000 gatunków żyjących w wodach słodkich i w wilgotnej glebie. Zwierzęta te charakteryzują się brakiem parapodiów, obecnością nielicznych szczecin na segmentach tułowia  oraz słabo wyodrębnionym odcinkiem głowowym. Wszystkie skąposzczety są obojnakami. Pospolita dżdżownica ziemna osiąga długość ok. 20 cm. Jej ciało jest zbudowane z ponad 100 segmentów, oddzielonych wewnętrznie za pomocą przegród. Komórki naskórka wydzielają cienką, przezroczystą kutykulę, która chroni ciało przed wysuszeniem. W naskórku znajdują się też komórki gruczołowe wydzielające śluz, który tworzy dodatkową warstwę ochronną. Ściana ciała składa się z zewnętrznej warstwy mięśni okrężnych i wewnętrznej – podłużnych. Dżdżownice drążą w glebie korytarze, przepuszczając w ciągu doby przez przewód pokarmowy ilość gleby ze szczątkami organicznymi równą masie własnego ciała. Przyczyniają się w ten sposób do użyźniania gleby, która zostaje wymieszana, napowietrzona i wzbogacona w wydalane przez zwierzę związki azotu. Przewód pokarmowy dżdżownicy składa się z kilku odcinków. Połknięty pokarm dostaje się najpierw do umięśnionej gardzieli, skąd przechodzi do dwuczęściowego żołądka. Cienkościenna część żołądka zwana wolem magazynuje pokarm, natomiast silnie umięśniona część grubościenna rozdrabnia go na mniejsze cząstki. Treść pokarmowa przesuwa się następnie do długiego, prostego jelita środkowego, w którym zachodzi trawienie i wchłanianie. Niestrawione resztki zostają usunięte na zewnątrz przez otwór odbytowy.