Minerały

Opalescencja

Opalescencja to zjawisko rozproszenia światła, np. w mętnym ośrodku, spowodowane odbiciem promieni świetlnych od cząsteczek zawiesiny. Zjawisko to można obserwować przy oświetleniu większości roztworów koloidowych-wywołuje mlecznoniebieskie lub perłowe efekty, obserwowane głównie na powierzchni opali zwyczajnych, podczas gdy opalizacją wiązana jest z opalami szlachetnymi. Do niedawna opalizację, a więc wielobarwność opali szlachetnych, tłumaczono znanym nam już zjawiskiem interferencji fal np. zabarwiającym skrzydła motyli: mieniaków, perłowców i modraszków. Prawdziwą przyczynę odkryto dopiero w latach sześćdziesiątych, gdy do badania opali użyto mikroskopów elektronowych, umożliwiających obserwację cząstek o wielkościach setki razy mniejszych niż przy użyciu najlepszego mikroskopu optycznego. Przypomnijmy wiadomości z fizyki z VIII klasy. Współczesne mikroskopy optyczne powiększają 2500 razy. Za ich pomocą możemy oglądać szczegóły o wymiarach rzędu 0,3 mikrometra, a więc 0,0003 mm. Dzięki tym mikroskopom poznano procesy zachodzące w żywych komórkach roślin i zwierząt, wykryto przyczyny wielu chorób, rozpoznano bakterie itp., itd. oraz odkryto ziarnistą budowę opalu. Nie pomogły jednak w rozwiązaniu tajemnicy barwy każdego z ziaren opalu. Do tego celu ich zdolność powiększania okazała się zbyt mała.