Biologia

Wtórogębe

Co łączy rozgwiazdę, rybę, żabę, jastrzębia i człowieka? Może wydawać się dziwne, że szkarlupnie – rozgwiazdy, jeżówce i liliowce – zalicza się do tej samej grupy co strunowce, do których należą człowiek i inne kręgowce. Mimo że zwierzęta te bardzo się różnią wyglądem i zachowaniem, pochodzą od wspólnego przodka i są blisko spokrewnione. Obie grupy zalicza się do wtórogębych, czyli wtóroustych-jednego z głównych odgałęzień ewolucyjnych królestwa zwierząt. Do wtórogębych zalicza się ponadto pólstrunowce – niewielką grupę robakowatych zwierząt morskich. Ich cechą wyróżniającą jest podział ciała na trzy części: ryjek, kołnierz i tułów. Najbardziej znanymi przedstawicielami półstrunowców są jelitodyszne, zamieszkujące jamki w mule lub piasku dna morskiego. Niektóre półstrunowce mają charakterystyczne parzyste ramiona otaczające otwór gębowy i pokryte orzęsionymi czułkami. Najliczniejszym podtypem strunowców są kręgowce, do których zalicza się powszechnie znane zwierzęta: ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Wtórogębe oddzieliły się od innych zwierząt w prekambrze – ponad 550 milionów lat temu. W toku ewolucji uzyskały kilka nowych cech, nieobecnych u ich przodka wspólnego z innymi grupami. Charakterystyczną cechą wtórogębych jest sposób rozwoju zarodkowego. Występuje u nich bruzdkowanie promieniste, a nie spiralne, jak u części pierwogębych. Bruzdkowanie jest niezdeterminowane, tzn. w rozwoju zarodkowym losy poszczególnych komórek zostają wyznaczone później niż u pierwogębych.