Biologia

Latimeria

Przez długi czas przyjmowano, że grupa ryb, której przedstawicielem jest latimeria, dała początek kręgowcom lądowym. Hipoteza ta została podważona w latach 80. XX w., kiedy to niektórzy naukowcy podali w wątpliwość homologie pewnych cech morfologicznych. Na przykład obecność zewnętrznych otworów nosowych u wymarłych i żyjących ryb dwudysznych wskazuje, że to one, a nie ryby trzonopłetwe, mogły dać początek kręgowcom lądowym. Inne podobieństwa morfologiczne między rybami dwudysznymi i kręgowcami lądowymi to zęby pokryte szkliwem oraz zbliżona budowa i położenie kończyn. W latach 90. hipoteza o pochodzeniu czworonogów od ryb dwudysznych została wsparta wynikami badań mitochondrialnego DNA. W przyszłości badanie DNA jądrowego może potwierdzić tę hipotezę lub jej zaprzeczyć. Tradycyjna hipoteza wyjaśniająca powstanie kończyn u czworonogów zakłada, że w czasie sezonowych suszy, częstych w okresie dewońskim, mokradła stawały się płytkie lub wysychały całkowicie. W takich warunkach ryby o umięśnionych płetwach wykazywały znaczną przewagę nad swymi krewnymi, gdyż miały preadaptacje do poruszania się po lądzie: płuca pozwalały im oddychać powietrzem atmosferycznym, a silne płetwy umożliwiały chodzenie w płytkiej wodzie. W razie konieczności ryba mogła przejść suchym lądem do innego stawu lub strumienia.